Ngay từ Hội nghị Trung ương 3 khoá VIII, Đảng ta đã chỉ rõ phương hướng đổi mới tư pháp theo hướng "Hoạt động tư pháp phải nhằm đấu tranh nghiêm trị các tội chống Tổ quốc, chống chế độ, tội tham nhũng và các tội hình sự khác, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Khắc phục những biểu hiện hữu khuynh trong đấu tranh chống tội phạm, đồng thời chống tình trạng bắt và giam giữ oan sai, xét xử không công minh, vi phạm quyền dân chủ của công dân. Các cơ quan tư pháp phải là mẫu mực của việc tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, phải thể hiện công lý, tính dân chủ, công khai trong hoạt động".
Đại hội IX: "Cải cách tổ chức, nâng cao chất lượng và hoạt động của các cơ quan tư pháp, nâng cao tinh thần trách nhiệm của cơ quan và cán bộ tư pháp trong công tác điều tra, bắt, giam, giữ, truy tố, xét xử, thi hành án, không để xảy ra những trường hợp oan sai". Hai nghị quyết chuyên đề quan trọng là: Nghị quyết 08-NQ/TW, ngày 02-01-2002 về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới và Nghị quyết 49-NQ/TW, ngày 02-6-2005 về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020. Mục tiêu "xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, công lý, dân chủ, nghiêm minh". Tiếp đó, Đại hội XI nhấn mạnh hơn nữa yêu cầu thực hiện nhiệm vụ cải cách tư pháp theo Nghị quyết 49-NQ/TW với mục tiêu cụ thể hơn là "xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, tôn trọng và bảo vệ quyền con người".
Đại hội XII: tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp, xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ, nghiêm minh, từng bước hiện đại; bảo vệ pháp luật, công lý, quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và cá nhân. Phân định rành mạch thẩm quyền quản lý hành chính với trách nhiệm, quyền hạn tư pháp trong tổ chức, hoạt động của các cơ quan tư pháp. Cụ thể hoá đầy đủ các nguyên tắc hiến định về chức năng, nhiệm vụ của Toà án nhân dân và hoạt động xét xử.
Tổ chức toà án theo thẩm quyền xét xử; bảo đảm nguyên tắc độc lập, nguyên tắc tranh tụng trong xét xử, bảo đảm quyền bào chữa của bị can, bị cáo, của đương sự. Tiếp tục xã hội hoá một số hoạt động tư pháp và bổ trợ tư pháp có đủ điều kiện.
Viện kiểm sát nhân dân thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp; được tổ chức phù hợp với hệ thống tổ chức của Toà án; tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra.
Kiện toàn tổ chức cơ quan điều tra, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của cơ quan điều tra.
Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của luật sư, bổ trợ tư pháp.
BBT