Tuy nhiên, tình trạng tham nhũng trong lĩnh vực xây dựng cơ bản có chiều hướng tăng. Nhiều công trình vừa đưa vào sử dụng đã xuống cấp nghiêm trọng, có công trình bị hư hỏng toàn bộ và không thể sửa chữa, khắc phục. Tình hình trên đã tạo ra sự bất bình trong nhân dân, gây nhiều bức xúc trong dư luận; làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Ðảng và Nhà nước; gây thất thoát ngân sách nhà nước lên tới hàng nghìn tỷ đồng. Hành vi của các đối tượng tham nhũng chủ yếu thông qua hoạt động vi phạm quy định về khảo sát, thiết kế, thẩm định dự án; vi phạm quy chế đấu thầu; thi công sai thiết kế, sai chủng loại vật tư, thiết bị; vi phạm về tiến độ thi công, kéo dài thời gian xây dựng, quyết toán công trình; khai thác các công trình kém hiệu quả... Ðáng lưu ý, có nhiều dự án đầu tư không cần thiết, thiếu tính toán đến hiệu quả thực tế. Thực trạng nêu trên có nhiều nguyên nhân cả về chủ quan và khách quan. Trong đó nổi lên là có một bộ phận cán bộ thiếu trách nhiệm, đùn đẩy công việc, đưa ra các quyết định xây dựng, đầu tư các dự án dàn trải, thiếu cân nhắc, tính toán đến sự phù hợp, tính khả thi, hiệu quả trong điều kiện, tình hình cụ thể. Bên cạnh đó, là do cơ chế, chính sách, pháp luật điều chỉnh trong lĩnh vực đầu tư, xây dựng cơ bản nói chung còn thiếu chặt chẽ, chồng chéo, chưa sát với thực tế.
Ðể công tác xây dựng cơ bản đạt hiệu quả cao hơn, cần có nhiều giải pháp đồng bộ và đặc biệt là phải có quyết tâm cao để thực hiện các giải pháp đó. Trước hết, cần phải củng cố chất lượng đội ngũ cán bộ nói chung, đội ngũ cán bộ làm công tác nghiên cứu, đề xuất, quyết định đối với các hoạt động xây dựng cơ bản nói riêng. Hai là, trên cơ sở xây dựng, hoàn thiện đội ngũ cán bộ làm công tác xây dựng cơ bản có nghiệp vụ chuyên môn và tinh thần trách nhiệm cao với công việc, thì cần củng cố chế độ, chính sách đãi ngộ để họ yên tâm công tác, gắn bó với công việc, góp phần loại trừ tác động tiêu cực đến công việc. Ba là, đối với các dự án hiện còn đang trong giai đoạn chuẩn bị, hoặc đang thi công thì công tác xem xét, cân nhắc, tính toán hiệu quả thực tế vẫn đặt ra nhằm điều chỉnh quy mô dự án cho sát với yêu cầu của sự phát triển trước mắt cũng như lâu dài, trong đó cần đặt mục tiêu phát triển bền vững, ổn định lên trên hết. Ðối với công trình có ý nghĩa lâu dài, vốn đầu tư lớn, cần phải có sự bàn bạc, thảo luận công khai, công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng để nhân dân tham gia ý kiến và tham gia giám sát. Bốn là, hiện nay, lãng phí thất thoát ở các khâu khảo sát, thiết kế, cấp vốn, giải ngân, quyết toán rất lớn, do vậy, các cơ quan có thẩm quyền cần tập trung biện pháp nghiên cứu, khắc phục, trong đó, ưu tiên biện pháp công khai minh bạch khi công bố về tài chính.
(Nguồn: Báo Nhân dân)