Tại Hội nghị, đồng chí Phạm Anh Tuấn, Phó Chánh Văn phòng Thường trực Văn phòng Ban Chỉ đạo đã báo cáo về tình hình vi phạm, tội phạm và tham nhũng thông qua khảo sát một số vụ liên quan đến lĩnh vực hoạt động tín dụng, ngân hàng.

        Báo cáo nêu rõ, thông qua khảo sát 30 vụ án xảy ra trong lĩnh vực tín dụng, ngân hàng cho thấy, chủ thể tội phạm gồm 2 nhóm: nhóm cán bộ ngân hàng và nhóm đối tượng ngoài ngân hàng. Đối với nhóm cán bộ ngân hàng có hai dạng hành vi (chủ động phạm tội và bị mua chuộc, lôi kéo dẫn đến thực hiện tội phạm); đối với nhóm ngoài ngân hàng, thủ đoạn chủ yếu là lừa đảo nhưng để thực hiện được hành vi phạm tội thì đều có sự thông đồng, cấu kết, tiếp tay của cán bộ ngân hàng.

         Đồng chí Phạm Anh Tuấn cho biết, ở nhóm đối tượng phạm tội là cán bộ ngân hàng, hành vi phạm tội là lợi dụng chức vụ, quyền hạn để tham nhũng như: tạo dựng hồ sơ, giấy tờ giả; giả mạo chữ ký khách hàng gửi tiền tiết kiệm để tham ô, lừa đảo; không hạch toán vào tài khoản của khách hàng mà hạch toán vào tài khoản của cá nhân; làm giả giấy rút tiền, mạo tên khách hàng gửi tiền tiết kiệm để rút một phần tiền từ Ngân hàng; cấu kết với các tổ chức, cá nhân để chiếm đoạt tiền, tài sản của ngân hàng; cán bộ, nhân viên ngân hàng bị lôi kéo, mua chuộc, tiếp tay cho tội phạm hoặc thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng...

         Đối với nhóm đối tượng phạm tội ngoài ngành ngân hàng, có nhiều hành vi lừa đảo, tạo dựng hồ sơ dự án, hợp đồng giả để thế chấp vay vốn hoặc mua chuộc cán bộ nhà nước, cán bộ ngân hàng tiếp tay cho hành vi lừa đảo.

         Qua thực tế có thể thấy, về cơ chế, chính sách trong lĩnh vực tín dụng, ngân hàng, thanh tra, kiểm tra giám sát còn có những sơ hở, dễ bị đối tượng lợi dụng để vi phạm, phạm tội, tham nhũng đồng thời việc chủ động phát hiện vi phạm trong nội bộ ngân hàng vẫn là khâu yếu. Hơn nữa, công tác quản lý, kiểm tra, giám sát tổ chức, con người và tài sản tại các ngân hàng hiện nay còn yếu kém; Công tác tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống tham nhũng trong nhiều ngân hàng hiện nay chưa được quan tâm đúng mức.

         Phát biểu tại Hội nghị, đồng chí Nguyễn Thị Hồng, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh cho rằng, để hạn chế rủi ro, đảm bảo an toàn tiền gửi cho nhân dân thì chúng ta phải có cơ chế xử lý vi phạm đủ sức răn đe; phân cấp mạnh hơn nữa cho chi nhánh địa phương để họ chủ động kiểm tra, thanh tra đồng thời nâng cao trách nhiệm của chi nhánh địa phương. Phó Chủ tịch Nguyễn Thị Hồng cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước cần có biện pháp tăng cường và nâng cao chất lượng hoạt động thanh kiểm tra, giám sát hoạt động của hệ thống ngân hàng cũng như các biện pháp quản lý nhân sự, đặc biệt là nhân sự cấp trọng yếu ở các ngân hàng để đảm bảo đủ về số lượng cần thiết và đảm bảo đủ về trình độ năng lực chuyên môn.

         Tham luận tại Hội nghị, Đại tá Trần Duy Thanh, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng (C48), Tổng Cục Cảnh sát Phòng, chống Tội phạm (Bộ Công an) nhấn mạnh, hiện nay văn bản quy định về việc thành lập doanh nghiệp còn lỏng lẻo, sơ hở nên có tình trạng một cá nhân thành lập cả chục doanh nghiệp để thực hiện hành vi lừa đảo. Do đó, Ngân hàng Nhà nước và Ngân hàng Thương mại cần phải rà soát lại văn bản pháp luật cho chặt chẽ, để không có sự lợi dụng thực hiện hành vi vi phạm. Đồng thời yêu cầu các doanh nghiệp phải công khai, minh bạch thông tin; ngân hàng phải tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, kiểm toán.

          Phát biểu tại Hội nghị, hầu hết các đại biểu đều nhấn mạnh tới việc nâng cao công tác quản lý nhân sự, trong công tác tuyển dụng, đề bạt, bố trí, sắp xếp, luân chuyển cán bộ phải chú trọng cả trình độ và đạo đức; cần củng cố kiện toàn bộ phận kiểm soát nội bộ trong ngân hàng nhằm ngăn chặn vi phạm xảy ra, chủ động phát hiện vi phạm.

          Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình cho rằng, nếu công tác thanh tra, giám sát của ngân hàng hoạt động chặt chẽ hơn với cơ quan quản lý pháp luật thì sẽ hiệu quả hơn. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng nhấn mạnh, hệ thống ngân hàng với quỹ của mình sẽ thành lập ra một Quỹ thưởng cho tổ chức, cá nhân tham gia xuất sắc vào công tác phòng, chống tội phạm trong lĩnh vực ngân hàng.

          Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, hệ thống ngân hàng có những đóng góp quan trọng trong quá trình phát triển đất nước. Hiện nay, hệ thống ngân hàng cơ bản ổn định và phát triển tốt, chưa có vấn đề quá nghiêm trọng xảy ra làm ảnh hưởng đến lòng tin của nhân dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, ngân hàng thương mại của chúng ta đang mắc phải những khuyết điểm tồn tại như chất lượng tín dụng, vi phạm pháp luật, tham nhũng trong và ngoài ngân hàng, phẩm chất trách nhiệm của cán bộ tín dụng.... Những điều này cần phải khắc phục sớm.

         Phó Thủ tướng chỉ đạo: Thứ nhất, ngân hàng nhà nước sớm báo cáo Chính phủ đề án tái cơ cấu hệ thống ngân hàng thương mại và khẩn trương rà soát lại cơ chế chính sách quản lý hoạt động tín dụng để bổ sung sửa đổi cho phù hợp; Thứ hai, ngân hàng cần tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra giám sát hoạt động tín dụng. Ngân hàng nhà nước và các tổ chức tín dụng cần làm tốt công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ, giáo dục công tác phòng chống tham nhũng cho các tổ chức, đơn vị và đặc biệt là chú trọng khâu tuyển chọn đề bạt cán bộ. Kiên quyết chuyển đổi vị trí công tác hoặc loại ra khỏi ngành những cán bộ có dấu hiệu vi phạm tham nhũng, xử lý nghiêm trách nhiệm người đứng đầu khi để xảy ra sai phạm; Thứ ba, xây dựng và thực hiện quy chế công khai, minh bạch nhất là quy trình thủ tục với khách hàng; Thứ tư, Ngân hàng nhà nước và các tổ chức tín dụng cần tăng cường phối hợp với cơ quan chức năng, cơ quan kiểm tra, thanh tra, điều tra, an ninh, cảnh sát…để sớm phát hiện và ngăn chặn vi phạm, hạn chế thiệt hại. Nếu có thiệt hại xảy ra thì xử lý nghiêm, kịp thời; Thứ năm, đề nghị các cơ quan chức năng xem việc đảm bảo an toàn tín dụng ngân hàng là nhiệm vụ chung, chủ động phối hợp, cũng như phát hiện và đề xuất đối với những vi phạm; Thứ sáu, các địa phương, nhất là địa phương trọng điểm như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh cần quan tâm hệ thống ngân hàng địa phương mình chủ động kiểm tra, đề xuất.

          Phó Thủ tướng nhấn mạnh, ngân hàng lành mạnh thì kinh tế mới phát triển. Nếu mỗi ngành, mỗi đơn vị chức năng chủ động và có trách nhiệm phối hợp tốt thì chắc chắn kết quả sẽ tốt./.