Để xây dựng và duy trì một hệ thống tư pháp công bằng, minh bạch và hiệu quả trước hết cần nghiên cứu xác định những tiêu chuẩn và cơ chế bảo đảm sự liêm chính trong hoạt động tư pháp.

Đây là nội dung được đề cập tại Hội thảo “Liêm chính tư pháp – Các tiêu chuẩn quốc tế và pháp luật Việt Nam” diễn ra ngày 10/10, tại Hà Nội. Hội thảo do Viện Chính sách công và Pháp luật (Liên hiệp hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam) phối hợp với Tổ chức hướng tới minh bạch (TT) tại Việt Nam tổ chức.

Hội thảo được tổ chức nhằm góp phần vào hoạt động nghiên cứu xác định những tiêu chuẩn và cơ chế bảo đảm sự liêm chính trong hoạt động tư pháp, đồng thời để cung cấp thêm thông tin tham khảo về vấn đề này cho các nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu và cơ quan nhà nước.

Theo đó, Hội thảo diễn ra với 4 phiên, gồm: Các vấn đề chung; Liêm chính trong hoạt động của tòa án; Liêm chính trong hoạt động của các cơ quan thực thi pháp luật và của luật sư; Giám sát hoạt động của các cơ quan tư pháp và tiếp cận công lý.

Hệ thống liêm chính quốc gia được coi là nhân tố quan trọng để thúc đẩy công cuộc phòng, chống tham nhũng (PCTN) ở Việt Nam hiệu quả hơn. Thực tế, hiệu quả của việc thực hiện các quy định pháp luật cũng như cam kết của Việt Nam về PCTN phụ thuộc rất nhiều vào năng lực của các thiết chế quản trị chủ chốt trong nước; các cơ quan thực thi pháp luật, các cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp cũng như vai trò, năng lực giám sát và sự tham gia của báo chí, xã hội dân sự và doanh nghiệp, trong một nỗ lực chung nhằm tăng cường tính liêm chính và minh bạch. Chỉ khi nào những thiết chế này vận hành một cách hiệu quả, thì khi đó các nỗ lực PCTN mới thực sự đem lại thành công.

Tại Hội thảo, GS Đào Trí Úc, Chủ tịch Hội đồng Viện Chính sách công và Pháp luật nêu rõ: Vấn đề liêm chính tư pháp có thể được xác định ở hai khía cạnh là: ý thức, trách nhiệm nghề nghiệp và danh dự, lương tâm nghề nghiệp tư pháp; vấn đề đấu tranh PCTN, bảo đảm sự trong sạch của tư pháp.

Chia sẻ một số kết quả từ Nghiên cứu hệ thống liêm chính quốc gia của Việt Nam, PGS.TS Tường Duy Kiên, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, cơ quan thực thi pháp luật (Công an và Viện kiểm sát) đã có tính độc lập, tính minh bạch và trách nhiệm giải trình khá tích cực đồng thời cũng có cơ chế bảo đảm sự liêm chính và tích cực điều tra truy tố tham nhũng. Tuy nhiên, vẫn cần sự củng cố và tăng cường hơn nữa để có những quy định, hướng dẫn chi tiết, cụ thể hơn để bảo đảm cho các nội dung trên, thực sự phát huy vai trò của cơ quan thực thi pháp luật trong bảo vệ công lý và lẽ phải.

Nêu ra các khuôn khổ pháp lý quốc tế và Việt Nam để bảo đảm cho độc lập tư pháp – một trong những nội dung hướng tới liêm chính tư pháp, ông Scott Ciment, cố vấn chính sách về pháp quyền, tiếp cận công lý và xã hội của công dân, Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) khuyến nghị, Việt Nam cần lưu ý các nội dung về chính sách liên quan tới việc bổ nhiệm thẩm phán, nhiệm kỳ của thẩm phán, các điều kiện pháp lý bảo đảm tính độc lập của thẩm phán.

(Theo HA.NV, báo Điện tử ĐCSVN)