Với nghi án xảy ra ở Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam có thể nói là đã khá rõ. Con số "lại quả”, "bôi trơn” rất cụ thể tới 80 triệu yên (16 tỷ đồng Việt Nam). Vấn đề là đi tìm các cá nhân, đơn vị liên quan cùng những bằng chứng để xử lý răn đe theo các quy định của pháp luật. Còn với lời khai trong vụ kiện của chủ đầu tư nước ngoài trong dự án Sing- Việt thì lại khá mù mờ. Theo lời khai của chủ đầu tư nước ngoài tại Toà thì họ đã phải chi đến 2,8 triệu USD (khoảng 60 tỷ đồng VN) để "bôi trơn” Dự án đầu tư vào Khu đô thị Sing-Việt. Với lời khai này, các cơ quan chức năng và khối cá nhân sẽ phải đau đầu, giật mình. Tuy nhiên, để tìm ra số tiền đã chui vào túi những ai, với bằng chứng rõ ràng thì thật không dễ dàng. Chuyện rằng, cách đây hơn chục năm, vụ án Lã Thị Kim Oanh tại Hà Nội liên quan đến hàng loạt các quan chức từ ông Thứ trưởng đến vị cán bộ văn phòng đã làm xôn xao dư luận một thời. Nữ Giám đốc Công ty Tiếp thị và Đầu tư Nông nghiệp này đã làm thất thoát của Nhà nước đến 75 tỷ đồng và 113.000 USD. Và theo cơ quan công tố thì Kim Oanh đã tham ô đến 71 tỷ VN đồng và 93.000 USD. Tuy nhiên đến khi bị kết án, Oanh vẫn nằng nặc rằng, mình không tham ô. Thực tế gia đình Oanh khi ấy cũng rất "hoàn cảnh”. Dư luận đã rất băn khoăn số tiền lớn kia đã đi về đâu? Và như nữ Giám đốc nọ khai, bà ta đã vung tiền qua cửa sổ, bôi trơn mọi cửa để vay tiền, để làm dự án. Rằng mỗi ngày bà ta tiêu đến hơn 40 triệu đồng. Hầu hết các vị quan chức liên quan từ kế hoạch-đầu tư, tài chính…cho đến ngân hàng đều nhận được "lộc”... Rằng để "bôi trơn”, để vay được tiền, có quan chức ngân hàng đã được Oanh chi mấy trăm triệu. Tuy nhiên lời khai thì cuối cùng vẫn chỉ là lời khai, Oanh vẫn phải đi tù (may đã thoát án tử hình). Có chăng vài ba vị cán bộ thừa nhận thì rằng cũng chỉ chai rượu, vài cây cảnh dịp Tết, đa số thì ôm bụng mỡ cười thầm…
Những năm qua, theo dư luận và khảo sát thực tế thì chuyện tham nhũng kiểu bôi trơn đã quá phổ biến. Từ "ăn to” đến "ăn bé”. Chẳng kể ý kiến từ những nhà lãnh đạo cấp cao, mà người dân cũng thấy "người ta ăn của dân không từ một thứ gì”. Làm gì cũng phải "chạy”, cũng phải " bôi”, kể cả những việc tình nghĩa, chính sách. Không ít những người có công đã phải ngậm ngùi mang nỗi hận về bên chín suối vì những thói ngông nghênh, sách nhiễu của cán bộ công quyền. Đảng, Nhà nước đã rất quyết liệt, bằng đủ biện pháp. Liên tục có nhiều vụ đại án với những án tử hình. Ngay với những chỉ số gia tăng số điểm vừa công bố trong các lĩnh vực như việc "kiểm soát tham nhũng trong khu vực công” (4,2%), "công khai, minh bạch”(3,4%), "trách nhiệm giải trình” (1,19%)…đã đánh giá sự cố gắng trong công tác phòng, chống này. Vậy nhưng như thực tế người dân đã phản ánh, tham nhũng, nhất là tham nhũng vặt kiểu bôi trơn này đã không hề giảm mà vẫn tiếp tục tăng. Ví như khảo sát việc đưa hối lộ xin phép xây dựng năm 2011 có 16%, năm 2012 có 22%, thì đến năm 2014 có 24%...Hối lộ xin cấp, chuyển đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 2011 là 21%, 2012 là 29%, năm 2013 là 30%. Đặc biệt trong lĩnh vực "chạy trường, chạy lớp” cho con ở trường tiểu học, thì đã tăng vọt lên 10%...Điều rất tệ hại, khi mỗi ngày, người dân lại dần coi việc "chạy”, việc " bôi” kia như là một sự tất nhiên. Cũng không ít cán bộ coi việc nhận kia như là sự đương nhiên, mà không tự ý thức họ đều đang vi phạm pháp luật nghiêm trọng, làm rối loạn kỷ cương xã hội.
Để chống đỡ với tham nhũng kiểu bôi trơn này, nhất là tham nhũng vặt, không ít ngành, không ít cơ quan đã đặt những cái như "hòm thư tố giác”, "đường dây nóng”…Vậy nhưng hiệu quả thì chả thấy nóng, thấy "tố” ở đâu…trừ mấy vụ kích bác, làm hại lẫn nhau…Câu hỏi làm sao để ngăn chặn vẫn cứ loanh quanh? Một vấn đề ai cũng hiểu là cần phát hiện, xử lý nghiêm từ vụ lớn cho đến việc bé. Pháp luật đã có những quy định cụ thể xử lý, nhưng làm sao để phát hiện, có bằng chứng? Với những vụ lớn, như nghi án hối lộ tại Tổng Công ty Đường sắt, nếu không có sự vào cuộc của cơ quan thuế, thông tin từ nước bạn thì làm sao phát hiện? Và với Dự án Sing-Việt, nếu không bị thay đổi đối tác, nếu không có vụ kiện đòi bồi thường thì lấy đâu ra lời khai, phát lộ ra sự bôi trơn? Vậy nhưng như vụ án Lã Thị Kim Oanh, rất có thể khai thì cũng chỉ để mà khai. Tương tự, nếu như các vụ việc bôi trơn nhỏ lẻ, nếu người đi "bôi” không tố, không chuẩn bị bằng chứng thì làm sao xử lý?
Chống tham nhũng-bôi trơn,vẫn lại đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt, sự quyết tâm từ các cấp chính quyền cho đến mỗi người dân. Từ việc cụ thể các quy định pháp luật, thay đổi ý thức cho đến hành vi cá nhân, xử lý nghiêm từ vụ lớn cho đến việc bé... Nếu vấn đề lại cứ kiểu "biết rồi, khổ lắm, nói mãi” thì tình trạng lại cũng vẫn loanh quanh như nước đổ lá khoai, quả đấm đấm bị bông mà thôi!
Theo Kiên Long-daidoanket.vn