Báo cáo về công tác phòng chống tham nhũng thời gian qua, Phó Chánh văn phòng thường trực BCĐ TƯ Phạm Anh Tuấn cho biết: Công tác PCTN đã có chuyển biến tích cực. Trên một số lĩnh vực như quản lý và sử dụng tài sản công, sử dụng vốn ODA, chi tiêu thường xuyên bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia... hầu hết tham nhũng có được kiềm chế. Cùng với việc triển khai đồng bộ và khá toàn diện các giải pháp phòng ngừa tham nhũng, công tác phát hiện và xử lý hành vi tham nhũng được tăng cường, tạo sự răn đe, góp phần phòng ngừa tham nhũng hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, nhìn một cách toàn diện, công tác PCTN trong thời gian qua vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập, chưa tạo được sự chuyển biến có tính căn bản. Tham nhũng vẫn còn nghiêm trọng và diễn biến phức tạp trong nhiều lĩnh vực, nhiều ngành, nhiều cấp. Tệ tham nhũng vẫn còn là mối quan tâm lớn của Đảng và toàn xã hội và là vấn đề bức xúc vì việc tự phát hiện còn yếu kém, xử lý chậm, để kéo dài. Vẫn còn tình trạng lạm dụng việc bồi thường, khắc phục hậu quả, xử lý hành chính các vụ việc tham nhũng; chậm xem xét kết luận một số vụ việc nghiêm trọng hay có yếu tố nước ngoài do thiếu quyết tâm và xuất hiện tâm lý ngại va chạm...

Những hạn chế đó do nhiều nguyên nhân, trong đó do vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong một số cơ quan, đơn vị chưa phát huy ngang tầm với yêu cầu và đòi hỏi của công tác PCTN. Việc xử lý trách nhiệm của người đứng đầu hiện rất ít. Đặc biệt, do cơ chế, chính sách trên nhiều lĩnh vực vẫn còn sơ hở, thiếu đồng bộ, bất cập. Các qui định cụ thể về PCTN chưa được điều chỉnh, bổ sung kịp thời, một số giải pháp PCTN chưa thật hiệu quả. Thiếu các qui định và biện pháp cần thiết cho công tác đấu tranh chống tội phạm tham nhũng. Hơn nữa, hành vi tham nhũng ngày càng tinh vi, phức tạp và nguy hiểm, xảy ra trên phạm vi rộng, đối tượng tham nhũng là những người có chức vụ, quyền hạn, một số người có nhiều công lao, thành tích và cống hiến nên việc phát hiện xử lý gặp rất nhiều khó khăn phức tạp.

Tăng lương để giảm tham nhũng

Trong nhiệm kỳ 2011-2015, để đẩy lùi tham nhũng, BCĐ TƯ về PCTN xác định cần đẩy mạnh cải cách hành chính và hoàn thiện các qui định nhằm khắc phục những sơ hở, thiếu sót trong quản lý, tập trung vào các lĩnh vực dễ xảy ra tham nhũng, hoàn thiện cơ chế quản lý, sử dụng nguồn lực công, qui định về thuế tài sản và việc bắt buộc đăng ký bất động sản.

Theo các đại biểu, giải pháp hữu hiệu nhất để PCTN hiệu quả nằm ở chính sách lương. Phải cải cách cơ bản chế độ tiền lương, phụ cấp nhằm bảo đảm cán bộ, công chức có mức thu nhập tương đương mức thu nhập khá trong xã hội, thực hiện chính sách tiền lương hợp lý trong một số lĩnh vực đặc thù để cán bộ yên tâm công tác. Ngoài ra, để khắc phục tính hình thức, kém hiệu quả của một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng cần có qui định công chức phải giải trình nguồn gốc tài sản khi có yêu cầu và biện pháp xử lý những hành vi làm giàu bất chính và kiểm soát thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn, tăng cường tính công khai, minh bạch trong các hoạt động tố tụng và thi hành án... Đặc biệt, cần thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, phát huy vai trò của MTTQ, các tổ chức quần chúng và của toàn xã hội, nâng cao vai trò của các cơ quan báo chí trong PCTN.